खुट्टा फंगसको कारण के हो? खुट्टा फंगसको लागि के राम्रो छ र उपचार के हो?
फुट फंगस , नामले सुझाव दिएझैं, कवकले गर्दा हुने एक प्रकारको छाला रोग हो। अधिकांश मानिसहरू आफ्नो जीवनकालमा कम्तिमा एक पटक यो रोगको सामना गर्छन्। कालो, तातो र आर्द्र वातावरण जस्ता धेरै फङ्गल प्रजातिहरू जस्तै, खुट्टा फंगस पनि यी अवस्थाहरूमा देखा पर्दछ।
खुट्टा फंगस को लक्षण के हो?
एथलीटको खुट्टा (टिनिया पेडिस) खुट्टाको सामान्य फंगल संक्रमण हो। खुट्टाको फंगसका लक्षणहरू:
- चिलाउने: सबैभन्दा सामान्य लक्षण खुट्टामा गम्भीर चिलाउने हो। त्यहाँ एक खुजली छ जुन सामान्यतया औंलाहरू बीच सुरु हुन्छ र फैलिन सक्छ।
- रातोपन: खुट्टाको छाला सुन्निने र रातो हुन सक्छ।
- सुख्खापन र फ्लेकिङ्ग: खुट्टाको छाला सुख्खा र फ्लेकी हुन सक्छ। विशेष गरी फंगल संक्रमणले छालालाई नष्ट गरेर यो अवस्था निम्त्याउन सक्छ।
- छाला र दरारहरू: एथलीटको खुट्टामा छाला र दरार हुन सक्छ। यी दरारहरूले संक्रमणको जोखिम बढाउन सक्छ।
- दुर्गन्ध: खुट्टामा फंगल संक्रमणले दुर्गन्ध निम्त्याउन सक्छ। खुट्टाको छाला मुनि पाइने कवकले दुर्गन्ध निम्त्याउँछ।
- खुट्टाको नङमा परिवर्तन: फङ्गल संक्रमणले नङ बाक्लो हुनु, रङ परिवर्तन हुनु र फुट्ने जस्ता समस्या निम्त्याउन सक्छ।
यदि तपाईंलाई माथि उल्लिखित लक्षणहरू शंका लाग्छ भने, यो मूल्याङ्कन र निदान गर्न छाला रोग विशेषज्ञ वा विशेषज्ञ डाक्टर द्वारा जाँच गर्न महत्त्वपूर्ण छ। खुट्टा फंगस सामान्यतया सही उपचार संग नियन्त्रण गर्न सकिन्छ। तर, उपचार नगरेमा यसले दीर्घकालीन र असहज संक्रमण निम्त्याउन सक्छ।
खुट्टा फंगसको कारण के हो?
कवक न्यानो र आर्द्र वातावरणमा विशेष रूपमा छिटो बढ्छ र शरीरका भागहरू जस्तै खुट्टालाई असर गर्छ। खुट्टाको फंगस निम्त्याउने मुख्य कारकहरू हुन्:
- आर्द्र र न्यानो वातावरण: विशेष गरी तातो र आर्द्र वातावरणमा फङ्गाहरू छिटो बढ्छ। मोजा र जुत्ता भित्र पसिना आउने कारण खुट्टा प्रायः ओसिलो र न्यानो रहन्छ। यो वातावरणले फङ्गालाई फैलाउन र संक्रमण गराउन सजिलो बनाउँछ।
- साझा क्षेत्रहरू: सार्वजनिक क्षेत्रहरू जस्तै पोखरी, जिम, नुहाउने ठाउँहरू, र लकर कोठाहरूले फंगीको व्यक्ति-देखि-व्यक्ति प्रसारणमा योगदान दिन सक्छन्।
- खराब खुट्टा स्वच्छता: नियमित रूपमा खुट्टा धुने र सुख्खा गर्न असफल हुँदा फंगल संक्रमणको लागि एक आदर्श वातावरण सिर्जना गर्न सक्छ। विशेष गरी ओसिलो खुट्टाले कवक विकास गर्न अनुकूल वातावरण प्रदान गर्दछ।
- पसिना आउनु र खुट्टा सुक्न नसक्ने: पसिनाले खुट्टालाई ओसिलो बनाउँछ र फङ्गसको लागि उपयुक्त ठाउँ बनाउँछ। आफ्नो खुट्टालाई हावाविहीन राख्नु र जुत्तामा नसुकाउनुले पनि फंगल संक्रमणको खतरा बढाउँछ।
- कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली: कमजोर प्रतिरक्षा प्रणाली भएका व्यक्तिहरूलाई फंगल संक्रमणको बढी खतरा हुन सक्छ। उदाहरणका लागि, मधुमेह, एचआईभी/एड्स, र क्यान्सर उपचार जस्ता अवस्थाहरूले प्रतिरक्षा प्रणालीलाई दबाएर खुट्टा फङ्गसको जोखिम बढाउन सक्छ।
खुट्टा फंगस कसरी उपचार गर्ने?
सबैभन्दा पहिले, खुट्टाको फंगसको उपचार गर्ने सबैभन्दा प्रभावकारी तरिका खुट्टाको फंगसबाट संक्रमित हुन सक्ने वातावरणबाट टाढा रहनु हो। खुट्टाको स्वास्थ्यमा ध्यान दिएर फंगससँग सबैभन्दा प्रभावकारी रूपमा लड्न सकिन्छ। खुट्टाहरू हरेक दिन नियमित रूपमा सफा गर्नुपर्छ, प्रशस्त पानीले धोइन्छ, र सफा तौलियाले खुट्टाको औंलाहरू बीचमा ध्यानपूर्वक सुकाइन्छ। यसका अतिरिक्त, तातो गर्मी महिनाहरूमा हावायुक्त जुत्ता लगाउने, पसिना शोषक मोजाहरू छनोट गर्ने र एन्टिफङ्गल स्प्रे वा पाउडरको प्रयोग यस रोगको उपचारमा धेरै महत्त्वपूर्ण छन्।
रोग लागेपछि, छाला विशेषज्ञसँग परामर्श गर्न आवश्यक छ। उपचारका लागि एन्टिफङ्गल क्रिम र स्प्रेलाई प्राथमिकता दिन सकिन्छ। केही अवस्थामा, मौखिक एन्टिफंगल औषधिहरूको प्रयोग विशेषज्ञद्वारा सिफारिस गर्न सकिन्छ। प्रत्येक दिन एकै समयमा नियमित रूपमा औषधि प्रयोग गर्नाले फंगल रोग समयको साथ गायब हुन्छ भनेर सुनिश्चित गर्नेछ। यद्यपि, माथिको सफाई सिद्धान्तहरू पालना उपचार प्रक्रियाको लागि आवश्यक छ।
उपचारका लागि धेरै प्राकृतिक विधिहरू पनि छन्। खुट्टा डुबाउन सकिने तापक्रममा तताइएको पानीमा भिनेगर हालिन्छ र पानी चिसो नभएसम्म खुट्टालाई यस पानीमा राखिन्छ। समयको साथ, यो देख्न सकिन्छ कि च्याउ हराउन थाले। यसको अतिरिक्त, बेकिंग सोडाले फङ्गीको उपचारमा धेरै महत्त्वपूर्ण स्थान ओगटेको छ। तपाईं केही पानी तताउन सक्नुहुन्छ, यसमा बेकिंग सोडा थप्नुहोस् र पानी चिसो नभएसम्म आफ्नो खुट्टा राख्नुहोस्। बेकिंग सोडा कम तातो पानीमा थप्न सकिन्छ, यो पेस्ट स्थिरतामा नपुगेसम्म मिसाएर फङ्गल क्षेत्रमा लागू गर्न सकिन्छ। त्यस्ता प्राकृतिक विधिहरू प्राकृतिक उपचारहरू हुन् जुन केही अवस्थामा फंगसको लागि सिफारिस गर्न सकिन्छ।
Toenail Fungus कसरी उपचार गर्ने?
खुट्टाको नङको फङ्गस खुट्टाको फङ्गस जस्तै कारणले हुने भएकोले उपचार विधिहरू पनि उस्तै छन्। स्प्रे र क्रिमको साथमा, विशेषज्ञहरूले मौखिक औषधिहरू पनि सिफारिस गर्न सक्छन्। थप रूपमा, केही नेल फंगस औषधिहरू पनि उपचारको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। खुट्टा राम्ररी धोइन्छ। फङ्गस बनेको नङ छालाभन्दा गहिरो नहोस् भनेर काटिन्छ। त्यसपछि, नेल राम्रोसँग फाइल गरिन्छ र औषधि फङ्गल नेलमा लागू गरिन्छ।
औषधि दिनमा धेरै पटक यसरी लागू गर्नुपर्छ। यस तरिकाले, नेल फंगस निको हुनेछ। अन्तमा, खुट्टाको फंगस र खुट्टाको नङको फङ्गसको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण उपचार भनेको स्वच्छता हो। कृपया आफ्नो खुट्टाको कदर गर्नुहोस् र तिनीहरूको स्वच्छताको ख्याल राख्नुहोस्। आरामदायक जुत्ता लगाउनुहोस् र धेरै जूताहरू परिवर्तन गर्न निश्चित हुनुहोस्। हरेक दिन आफ्नो खुट्टा धुनुहोस् र तिनीहरूलाई राम्रोसँग सुकाउनुहोस्। याद गर्नुहोस्, स्वच्छताका लागि प्रयोग गरिएका सबै उत्पादनहरू निजी हुन्, यी उत्पादनहरूलाई आफ्नो परिवारसँग पनि साझा नगर्नुहोस्।
खुट्टा फंगस को प्रकार के हो?
फुट फङ्गस विभिन्न प्रकारको हुन सक्छ र विभिन्न क्षेत्रहरूमा असर गर्छ। खुट्टा फंगस को सामान्य ज्ञात प्रकार:
- एथलीटको फुट (टिनिया पेडिस): यो खुट्टाको फंगसको सबैभन्दा सामान्य प्रकार हो र यसले खुट्टाको माथि र छेउमा असर गर्छ, विशेष गरी औंलाहरूको बीचमा। यो खुजली, रातोपन, छाला र छाला दाग संग प्रकट हुन्छ। एथलीटको खुट्टा सामान्यतया तातो र आर्द्र वातावरणमा प्रसारित गर्न सकिन्छ, विशेष गरी जिम र पूलहरूमा।
- खुट्टाको नङको फंगस (Tinea Unguium): यो एक फङ्गल संक्रमण हो जसले खुट्टाको नङलाई असर गर्छ। यसले नङमा नेल प्लेट पहेँलो हुने, बाक्लो हुने, फुट्ने र उठ्ने जस्ता लक्षणहरू निम्त्याउन सक्छ।
- सोल फंगस (Tinea Pedis Plantaris): यो खुट्टाको एकमात्र भागलाई असर गर्ने फङ्गल संक्रमण हो। यो सामान्यतया खुट्टाको तल, कुर्कुच्चा र खुट्टाको आर्कमा खुजली, रातो र फ्ल्याकिङ संग प्रकट हुन्छ।
- Vesicular Foot Athlete: यस प्रकारको खुट्टाको फंगस एथलीटको खुट्टा जस्तै हुन्छ, जसमा छालाहरू हुन्छन्। औँलाको बीचमा, तलव र खुट्टाको छेउमा छालाहरू देखिन्छन्।
खुट्टा फंगसको लागि के राम्रो छ?
त्यहाँ केही प्राकृतिक र आराम विधिहरू छन् जुन तपाईंले घरमा खुट्टाको फंगसको उपचार गर्न प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। यद्यपि, घरेलु विधिहरूले फंगल संक्रमणलाई पूर्ण रूपमा निको गर्दैन र विशेषज्ञ चिकित्सकको सल्लाह बिना प्रयोग गर्नु हुँदैन। खुट्टाको फंगसको लागि राम्रो तरिकाहरू:
- क्रिम र मलम: तपाईंले फंगल संक्रमण क्षेत्रमा नियमित रूपमा क्रिम र मलम प्रयोग गरेर संक्रमणको फैलावट र गम्भीरता कम गर्न सक्नुहुन्छ। यद्यपि, उपचार सुरु गर्नु अघि एक विशेषज्ञसँग परामर्श गर्न निश्चित हुनुहोस्।
- खुट्टा स्नान: प्रभावित खुट्टा निको पार्न र संक्रमण नियन्त्रण गर्न एन्टिफङ्गल गुण भएको हर्बल बाथ लिन सक्नुहुन्छ। उदाहरणका लागि, तपाईंले आफ्नो खुट्टालाई पानीमा केही नुन वा एप्पल साइडर भिनेगर हालेर दशदेखि बीस मिनेटसम्म भिजाउन सक्नुहुन्छ।
- बेकिंग सोडा फुट बाथ: बेकिंग सोडा फुट बाथ लिनु पनि खुट्टाको फंगसको उपचारमा फाइदाजनक हुन सक्छ। तातो पानीमा केही चम्चा बेकिंग सोडा हाल्नुहोस् र आफ्नो खुट्टालाई १५-२० मिनेटसम्म भिजाउनुहोस्।
- प्राकृतिक एन्टिफङ्गल तेलहरू: तपाइँ प्रभावित क्षेत्रहरूमा चिया रूखको तेल र ल्याभेन्डर तेल जस्ता एन्टिफङ्गल गुणहरू भएका तेलहरू बिस्तारै लागू गर्न सक्नुहुन्छ। यद्यपि, छालामा सिधै लागू गर्नु अघि तेलहरूलाई वाहक तेलले पातलो गर्न नबिर्सनुहोस्।
खुट्टा सुख्खा राख्नु: तपाईंको खुट्टा सधैं सुख्खा रहन सुनिश्चित गर्नाले फंगसको फैलावट रोक्न मद्दत गर्न सक्छ। पसिना-प्रुफ मोजा र हावा चल्ने जुत्ता लगाउन निश्चित हुनुहोस्।
खुट्टा फंगसको बारेमा प्रायः सोधिने प्रश्नहरू
खुट्टा फंगस संक्रामक छ?
हो, एथलीटको खुट्टा एक संक्रामक संक्रमण हो। फंगस सामान्य क्षेत्र, जुत्ता र मोजाहरूमा लामो समयसम्म रहन सक्छ र एक व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सर्न सक्छ। तसर्थ, व्यक्तिगत वस्तुहरू साझा गर्नबाट जोगिन महत्त्वपूर्ण छ।
खुट्टा फंगस कसरी पत्ता लगाउने?
खुट्टा फंगस सामान्यतया दृश्य परीक्षण द्वारा निदान गरिन्छ। छाला विशेषज्ञले संक्रमित क्षेत्रको जाँच गरेर निदान गर्न सक्छन्। केही अवस्थामा, फंगल संस्कृति परीक्षण प्रदर्शन गर्न सकिन्छ।
खुट्टा फंगस उपचार कति समय लाग्छ?
खुट्टाको फंगस उपचार समय संक्रमणको गम्भीरता र उपचार विधिको आधारमा भिन्न हुन सक्छ। उपचार प्रक्रिया सामान्यतया धेरै हप्ता देखि धेरै महिना सम्म रहन सक्छ।