कलेजोको क्यान्सर भनेको के हो ? लक्षण र उपचार विधि के हो?

कलेजो क्यान्सर

कलेजोको क्यान्सर घातक ट्युमर हो जुन अंगको आफ्नै तन्तुबाट उत्पन्न हुन्छ। रोगको घटना क्षेत्रीय रूपमा भिन्न हुन्छ। जबकि यो रोग एक महत्वपूर्ण सार्वजनिक स्वास्थ्य समस्या हो, विशेष गरी क्षेत्रहरूमा जहाँ हेपाटाइटिस बी संक्रमण सामान्य छ, यो रोग विकसित देशहरूमा कम सामान्य प्रकारको क्यान्सर हो जहाँ खोप प्रभावकारी छ। यो महिलाहरु भन्दा पुरुषहरु मा अधिक सामान्य छ। कलेजोको कार्यात्मक कोशिका हेपाटोसाइटबाट उत्पन्न हुने हेपाटोसेलुलर कार्सिनोमाले लगभग ९०% कलेजोको क्यान्सरको कारण बनाउँछ। बाँकीहरू कोलान्जियोकार्सिनोमा भनिने ट्युमरहरू हुन्, जुन प्रायः कलेजो भित्रको पित्त नलीबाट उत्पन्न हुन्छ। कलेजो मा सबै भन्दा साधारण ट्यूमर मेटास्टेसेस हो। मेटास्टेसिस भनेको क्यान्सरको अर्को अंग वा तन्तुबाट कलेजोमा फैलनु हो। शरीरको कुनै पनि भागबाट हुने क्यान्सर कलेजोमा फैलिन सक्छ।

कलेजो क्यान्सर लक्षण

कलेजोको क्यान्सर भएका धेरै बिरामीहरूमा प्रारम्भिक चरणहरूमा कुनै पनि लक्षणहरू हुँदैनन्, त्यसकारण, कुनै गुनासो नभए पनि, विशेष गरी सिरोसिस जस्ता उच्च जोखिम भएका बिरामीहरूमा, प्रारम्भिक निदानको लागि फलोअप धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। कलेजोको क्यान्सर सामान्यतया पेट फुल्ने, छाला पहेँलो हुने, चिलाउने, पेटको माथिल्लो दाहिने भागबाट सुरु हुने र पछाडिको भागमा दुख्ने, एक्कासी तौल घट्ने, हप्तासम्म भोक नलाग्ने, पेट फुल्ने र पछि फुल्ने जस्ता कारणले हुन्छ। थोरै खाँदा पनि ज्वरो आउनु, राति पसिना आउनु, सामान्य स्वास्थ्यमा अचानक बिग्रनु, पिसाब लाग्नु, रङ कालो हुनु र पहेंलो दिसा हुने जस्ता लक्षण देखिने । यद्यपि यी धेरैजसो लक्षणहरू गम्भीर लक्षणहरू हुन्, तिनीहरूले कलेजोको क्यान्सरका लक्षणहरू छुट्याउन सक्दैनन् किनभने तिनीहरू सबै अर्को अवस्था जस्तै संक्रमणको कारणले हुन सक्छ।

कलेजो क्यान्सर कारण र जोखिम कारक

कलेजोको क्यान्सरको कारण निश्चित रूपमा थाहा नभए पनि केही रोग वा पदार्थहरू छन् जुन रोगको लागि जिम्मेवार मानिन्छन् र यसले जोखिमलाई उल्लेख्य रूपमा बढाउँछ। हेपाटाइटिस बी र हेपाटाइटिस सी भाइरसको कारण जन्डिस हुनु र भाइरस वाहक हुनु सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अन्तर्निहित कारणहरू हुन्। कलेजोको क्यान्सर यस्तो भाइरल संक्रमण पछि वर्षौं हुन सक्छ। हेपाटाइटिस भाइरसको बारेमा कुनै गुनासो नगरी तपाईलाई यो रोग लाग्न सक्छ र रगत परीक्षणबाट मात्र यो रोग लागेको थाहा पाउन सकिन्छ। कलेजो सिरोसिस (5% सिरोसिस रोगीहरु लाई कलेजो क्यान्सर को जोखिम छ), कलेजो एडेनोमा, खाना मा पाइने केहि कार्सिनोजेनिक पदार्थहरु, केहि औषधिहरु र चयापचय रोगहरु जस्तै hemachromatosis, एनाबोलिक स्टेरोइड को सेवन, फ्याटी कलेजो, कलेजो को पारिवारिक इतिहास क्यान्सर, अनाज एस्परगिलस नामक जीवित कवकबाट उत्पादित अफलाटोक्सिन भनिने विष, धुम्रपान, आर्सेनिक, पिउने पानीमा पाइने विष, मधुमेह, अधिक तौल, कमजोर रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता र केही प्रकारका गर्भनिरोधक चक्कीहरू, रक्सीको प्रयोग (प्रत्येक ३ अवस्थामा १)। कलेजोको क्यान्सर (i) रक्सीको कारणले हुन्छ) कलेजोको क्यान्सरको कारणहरू मध्ये एक हो।

कलेजोको क्यान्सर कसरी पत्ता लगाइन्छ?

यद्यपि कलेजोको क्यान्सरको प्रारम्भिक निदानको सम्भावना धेरै कम छ, विशेष गरी उच्च जोखिम भएका बिरामीहरूमा नियमित चेक-अपको साथ उन्नत चरणहरूमा जानु अघि यो रोग समात्न सम्भव छ। यो रोग अल्ट्रासोनोग्राफी, कम्प्युटेड टोमोग्राफी र चुम्बकीय अनुनाद मार्फत निदान गर्न सकिन्छ। अल्फा-फेटोप्रोटिन परीक्षण पनि गरिन्छ।

कलेजो क्यान्सर उपचार

हेपाटोसेलुलर कार्सिनोमा (HCC) सबैभन्दा सामान्य कलेजोको क्यान्सर हो र विभिन्न उपचार विकल्पहरू उपलब्ध छन्। बिरामीहरूलाई सबैभन्दा बढी फाइदा हुने उपचार विधि भनेको सर्जिकल उपचार हो। ट्यूमर समावेश गर्न कलेजोको एक भाग हटाउन वा कलेजो प्रत्यारोपण उपचार विकल्प हो। शल्यक्रिया गर्दा ध्यानमा राखिएको कुरा भनेको बाँकी कलेजो बिरामीको लागि पर्याप्त गुणस्तर र आकारको हो। केमोथेरापी, रेडियोथेरापी, ट्युमर जलाइने विधिहरू (एब्लेसन थेरापी) वा माइक्रोस्फियरहरूका साथ परमाणु औषधि उपचारहरू ट्यूमरहरूमा लागू गर्न सकिन्छ जसको लागि शल्यक्रिया उपयुक्त छैन वा यी प्रमुख शल्यक्रियाहरू गर्न नसक्ने रोगीहरूमा लागू गर्न सकिन्छ।